Powiatowa Biblioteka Publiczna w Rykach jest samorządową instytucją kultury, działającą na rzecz bibliotek publicznych i społeczności lokalnej powiatu ryckiego. Biblioteka rozpoczęła swoją działalność 1 lipca 2008 r. Stanowisko dyrektora objął wówczas Wojciech Niedziółka, który funkcję tę sprawował do końca roku 2019[1].
Zgodnie z zapisami statutowymi, biblioteka określona jest jako: główna biblioteka publiczna powiatu, która służy rozwijaniu i zaspakajaniu potrzeb czytelniczych mieszkańców powiatu, upowszechnieniu wiedzy i nauki, rozwojowi kultury. Dba o sprawne funkcjonowanie sieci bibliotek powiatu.
Początkowo siedziba biblioteki znajdowała się w Starostwie Powiatowym w Rykach, a od października 2012 r. funkcjonowała w samodzielnym lokalu w Internacie Zespołu Szkół Zawodowych Nr 1 w Rykach. Od chwili powstania biblioteka powiatowa gromadziła swoje zbiory w dwóch obszarach: bibliotekarstwie i szeroko rozumianym regionalizmie.
Zbiory regionalne stanowią najważniejszą część zbiorów biblioteki powiatowej. Dzięki wzmożonej działalności udało się zgromadzić okazały księgozbiór, którego ważną część stanowią publikacje ofiarowane przez: Towarzystwo Przyjaciół Ryk, Towarzystwo Przyjaciół Dęblina, a także prowadzące prężną działalność wydawniczą Towarzystwo Przyjaciół Stężycy.
Od początku działalności biblioteka udostępnia swoim czytelnikom katalog on-line dostępny na stronie www.pbpryki.eurzad.eu[2]. Strona proponowała przegląd zbiorów regionalnych w formie- prezentacji okładek i tytułów, a także specjalny dział Biblioteka poleca w którym wyeksponowane były najciekawsze tytuły dostępne w bibliotece. Cykl Biblioteka poleca ukazywała się również na łamach Twojego Głosu[3]. Dzięki otrzymywanej dotacji od organizatora, a także pozyskiwaniu środków z programu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Zakup nowości wydawniczych”- w liczących ponad tysiąc woluminów zbiorach biblioteki znajdowały się oprócz w/w, również książki dla dzieci i młodzieży, ze szczególnym uwzględnieniem lektur i książek ze „Złotej listy” Fundacji ABC XXI (organizatora akcji „Cała Polska Czyta Dzieciom”).
Ważny element zbiorów stanowią publikacje cyfrowe „wyszperane z sieci”, które w doskonały sposób uzupełniają lukę w księgozbiorach. Od jakiegoś czasu, zgodnie z duchem postępu w zbiorach biblioteki znalazły się również audiobooki. Kryterium doboru publikacji do zbiorów biblioteki były przede wszystkim: sugestie czytelników, a także merytoryczna wartość książki (biblioteka gromadzi książki autorów nagrodzonych literacką Nagrodą Nobla, nagrodami NIKE itp.). książki autorów nagrodzonych literacką Nagrodą Nobla, nagrodami NIKE itp.).
Korelowanie zakupów z zapotrzebowaniem czytelników zawsze przekłada się na ilość wypożyczeń wykazywaną przez poszczególne biblioteki. W 2014 r. – biblioteki publiczne z terenu powiatu ryckiego dysponowały prawie 170 tys. księgozbiorem z którego korzysta ponad 8 tys. aktywnych czytelników. W skali powiatu wypożyczono na zewnątrz ponad 145 tys. księgozbioru, znaczna liczba księgozbioru i czasopism udostępniana jest również na miejscu. Warto podkreślić, że w porównaniu z 2008 r. i początkiem funkcjonowania PBP w Rykach zmniejszył się stan księgozbioru bibliotek sieci (dzięki systematycznym selekcjom zadbano o jego aktualność). Podkreślenia wymaga fakt, że w skali powiatu zakupiono w 2013 roku ponad 4 tys. książek z czego 1/3 zakupiono ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego i wzmiankowanego wcześniej programu „Zakup nowości wydawniczych”.
W ramach troski o sprawne funkcjonowanie sieci bibliotek w powiecie Powiatowa Biblioteka Publiczna w Rykach sprawuje opiekę nad 6 bibliotekami głównymi, które zgodnie z ustawą o samorządzie gminnym funkcjonują w każdej z miejscowości gminnych naszego powiatu, a także ich filiami (11 placówek). Organizowane są dla sieci bibliotek szkolenia, udostępniane wystawy, a od 2012 r. bibliotekarze z powiatu ryckiego z okazji Dnia Bibliotekarza organizują Rajd „Odjazdowy Bibliotekarz”. Dotychczas gospodarzami imprezy były: Gminna Biblioteka Publiczna w Kłoczewie i Miejska Biblioteka Publiczna w Dęblinie. W obecnym roku meta rajdu bibliotekarzy usytuowana była w Stężycy. Bibliotekarze wspólnie poznawali również historię regionu- w 2009 r. odbyło się wyjazdowe seminarium szkoleniowe zorganizowane w dęblińskiej Twierdzy.
Powiatowa Biblioteka Publiczna w Rykach była pomysłodawcą i współorganizatorem Lokalnego Forum Bibliotekarzy – na którym mieli możliwość spotkania pracownicy bibliotek publicznych z terenów powiatu ryckiego i powiatu puławskiego, z bibliotekarzami szkolnymi i pracownikami bibliotek pedagogicznych z sąsiadujących ze sobą powiatów. Współorganizatorem zrealizowanych dotychczas, dwóch edycji Forum była: Powiatowa Biblioteka Publiczna w Puławach, a wsparcia udzielały: Powiatowe Centrum Doskonalenia Zawodowego Nauczycieli w Puławach, a także biblioteki pedagogiczne z Ryk i Puław.
Od początku działalności biblioteka współpracuje z lokalnymi szkołami, instytucjami kultury, a także z Uniwersytetem III Wieku w Rykach. Stanowi to doskonałą promocję czytelnictwa dla mieszkańców naszego Powiatu. Wśród licznych akcji skierowanych do szkół warto wymienić tylko niektóre z nich: spotkanie warsztatowe z recytatorem Mateuszem Nowakiem (2009), spotkanie autorskie ze Stanisławem Kwiatkowskim autorem powieści Niedokończony lot (2009), konkurs literacko – fotograficzno – plastyczny: „Zabytki ziemi ryckiej: architektura sakralna” (2009), spotkanie z historykiem regionalistą Zbigniewem Kiełbem (2011), cykliczne konkursy tematyczne m.in. dotyczące Chopina, Korczaka, zdrowia itp.
W pamięci mieszkańców powiatowa biblioteka zapisała się dzięki organizacji cyklu koncertów zrealizowanych we współpracy z Ogniskiem Muzycznym w Rykach, którego tytuł przewodni brzmiał „Powiatowe spotkania z poezją”. W cyklu koncertów nad, którymi patronat honorowy objął starosta rycki, przed lokalną publicznością wystąpili: Marek Andrzejewski, Orkiestra Dni Naszych i Piotr Dąbrówka. Jest to szczególny sposób promocji czytelnictwa o czym mogą zaświadczyć słowa jednego uczestników koncertu: Wyrażenie „poezja śpiewana” to dla mnie czarna magia. (..) Gdy Pan Piotr zaczął śpiewać moje zniechęcenie przeradzało się w podziw dla Artysty. Jeszcze nigdy nie słyszałem muzycznej interpretacji poezji, i muszę przyznać, że byłem miło zaskoczony. Jeśli będę miał jeszcze możliwość uczestniczenia w tego rodzaju przedsięwzięciu – chętnie się wybiorę[4]. Na koncertach można było usłyszeć interpretacje poezji: Zbigniewa Herberta, Sławomira Nowaka i innych polskich poetów.
Wśród podejmowanych przez powiatową bibliotekę na plan pierwszy wysuwała się akcja „Biblioteki promujące zdrowie”- organizowana we współpracy ze Starostwem Powiatowym w Rykach, a także z Powiatową Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną w Rykach. Podjęta przez lokalne biblioteki akcja miała na celu popularyzację badań profilaktycznych, a tym samym przyczynić się do poprawny zdrowia lokalnej społeczności. Goszczący na szkoleniu dla bibliotekarzy Konrad Tarnowski z Wojewódzkiego Ośrodka Koordynującego Populacyjny Program Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy powiedział, że powiat rycki jako pierwszy inicjuje udział bibliotek publicznych w tego typu akcjach profilaktycznych[5].
Działalność Powiatowej Biblioteki Publicznej w Rykach doskonale wpisuje się w życie kulturalne powiatu ryckiego. Otwartość na nowinki, współpraca z wieloma instytucjami i osobami sprawiła, że oferta biblioteki trafiała do coraz większej rzeszy czytelników.
Biblioteka mimo, że jest najmniejszą i najmłodszą z instytucji kultury działających na terenie powiatu, aktywnie uczestniczy w jego życiu, będąc organizatorem, lub współorganizatorem rożnego typu przedsięwzięć. Głównym źródłem historii biblioteki jest książka: „Przyczynek do dziejów POWIATU RYCKIEGO. Publikacja okolicznościowa z okazji 15-lecia powiatu”, której, wydawcą była Powiatowa Biblioteka Publiczna w Rykach. Napisana i wydrukowana w Rykach w 2014. Książka została opracowana przez zespół redakcyjny w składzie: Sławomir Wołowiec, Jadwiga Trzcińska, Elżbieta Dadas, Aneta Działa, Małgorzata Grzechnik, Maciej Krolikiewicz, Henryk Lipiec, Aneta Ochal, Ewa Pietryka, Teresa Flak, Arkadiusz Dąbrowski, Piotr Gałkowski, Justyna Marchel i inni pod kierunkiem ówczesnego dyrektora PBP w Rykach – Wojciecha Niedziółki. Zebraniem i opracowaniem materiału historycznego zajął się dr Rafał Dmowski, a całość spiął fotografią Piotr Krawczyk. Książkę wydrukowała Drukarnia Biały Kruk z adresem Kleeberga 14B 15-691 Białystok. Książką miała nakład 1000 egzemplarzy i uzyskała ISBN 978-83-938966-0-8.
[1] Od 01.01.2020 roku nowo powołanym Dyrektorem Powiatowej Biblioteki Publicznej w Rykach jest dr Dagmara Jarosz.
[2] Obecnie strona biblioteki mieści się pod innym adresem, patrz: kontakt
[3] dowiadujemy się, że do momentu wydania książki ukazało się 40 artykułów. ŻRÓDŁO: Przyczynek do dziejów POWIATU RYCKIEGO. Publikacja okolicznościowa z okazji 15-lecia powiatu, Wydawca: Powiatowa Biblioteka Publiczna w Rykach, Ryki 2014.
[4] Wypowiedź: Tomek kl. 2 ta ZSZ Nr 1 Dęblin, źródło:
[5] Przyczynek do dziejów POWIATU RYCKIEGO. Publikacja okolicznościowa z okazji 15-lecia powiatu, Wydawca: Powiatowa Biblioteka Publiczna w Rykach, Ryki 2014.
[2] Obecnie strona biblioteki mieści się pod innym adresem, patrz: kontakt
[3] dowiadujemy się, że do momentu wydania książki ukazało się 40 artykułów. ŻRÓDŁO: Przyczynek do dziejów POWIATU RYCKIEGO. Publikacja okolicznościowa z okazji 15-lecia powiatu, Wydawca: Powiatowa Biblioteka Publiczna w Rykach, Ryki 2014.
[4] Wypowiedź: Tomek kl. 2 ta ZSZ Nr 1 Dęblin, źródło:
[5] Przyczynek do dziejów POWIATU RYCKIEGO. Publikacja okolicznościowa z okazji 15-lecia powiatu, Wydawca: Powiatowa Biblioteka Publiczna w Rykach, Ryki 2014.